З вадой і без вады
Мы ўсе, жыхары нашага дома (вул. Карла Маркса, дом № 36), любім газету «Вячэрні Мінск», выпісваем або купляем яе, верым таму, што там надрукавана.
Любім мы і свой дом, пабудаваны недзе гадоў дваццаць з гакам назад, зручны, цёплы зімою і з халадком летам. Нам добра ў ім жыць і працаваць.
І мы вельмі не любім нешта пісаць і на людзей, і на арганізацыі, і, тым больш, на дом, у якім мы жывём. Хаця гады тры назад мы і пісалі скаргу за шматлікімі подпісамі служачых і пенсіянераў, пісьменнікаў і вучоных, бібліятэкараў і мастакоў, што насяляюць нашу простую, адзначаную мемарыяльнымі дошкамі камяніцу. А пісалі мы пра тое, што ў нашым доме няма вады.
Пісалі. І тое пісьмо было нават надрукавана ў «Вячэрнім Мінску». На кароткі час яно дапамагло, а пасля… што там казаць аб тым, што адбывалася пасля.
Але што рабіць: памалу мы звыкліся са сваім становішчам за дваццаць год (я і мая сям’я — за шэсць). І, магчыма, нават не білі б у званы, каб не рэпартаж з цэнтральнага дыспетчарскага пункта Мінскага водаправода, змешчаны ў газеце «Вячэрні Мінск» 24 сакавіка. Назва рэпартажу — «Як горад напаіць?» Пачатак яго:
«Калі раптам у вашай кватэры перастала цячы з крана вада — не спяшайцеся біць трывогу. Пра гэта ўжо ведаюць тыя, хто адказвае за бесперабойнае забеспячэнне вадой насельніцтва»…
Ужо ведаюць. Гэта суцяшае. Ведае цэнтральны дыспетчарскі пункт упраўлення водаправода вытворчага аб’яднання воднай гаспадаркі «Мінскводаканал». Бо менавіта туды сцякаюцца ўсе звесткі аб стане гарадской сістэмы водазабеспячэння.
«Кожную гадзіну аператары помпавых станцый інфармуюць дзяжурнага інжынера аб ціску, расходзе вады, запасе яе ў рэзервуарах.
…У васьмі пунктах горада ёсць аўтаматычныя датчыкі, якія кантралююць дзейнасць усёй сістэмы. І калі, напрыклад, у нейкім квартале ці раёне горада ціск у водаправодзе не адпавядае ўстаноўленаму, адразу ж прымаюцца меры да аднаўлення патрэбнага рэжыму».
Відаць, наш дом ляжыць далёка ад гэтых васьмі пунктаў. Я зрабіў летапіс забеспячэння вадой нашага дома на працягу амаль двух месяцаў.
25 сакавіка. Усю другую палавіну дня аж да ночы і пазней краны маўчалі.
26 сакавіка. З дзевяці гадзін раніцы ішла ці толькі гарачая вада, ці адна халодная.
27 сакавіка. Нягледзячы на «нешчаслівы» дзень, панядзелак, вада зрэдку лілася, даўшы магчымасць за дзень дзяжурства наліць (далёка не ўсе) вываркі, вёдры, тазы, чайнікі і ўпрыгожыць імі ванны пакой і кухню. Гэта быў мой абавязак, бо жонка была на рабоце. Мой дзень работы, дзякуючы гэтаму, — прапаў.
28 сакавіка. Вады не было з сямі гадзін раніцы, у дзесяць пацурчала адна халодная, а ў дзесяць трыццаць пайшла і ледзь цёплая.
29 сакавіка. З дваццаці адной гадзіны не было ніякай вады. У дваццаць дзве дзесяць пайшла халодная.
30 сакавіка. У чатырнаццаць гадзін дваццаць мінут гарачая вада некуды прапала. Пасля ёй абрыдла гуляць у хованкі, і ў пятнаццаць пяцьдзесят пацякла, толькі, каб знікнуць у дваццаць гадзін і з’явіцца ў дваццаць дзве….
3 красавіка. Гуллівы настрой не пакідае нашу сістэму. Да 15.30 вада госціць недзе ў іншых месцах. Пяць мінут работы — і «перакур».
16.35 — 16.45 — ёсць струменьчык. Гэта ж падсачыць трэба. Жыхары сядзяць, як паляўнічыя ў засадзе. З такім самым поспехам. Колькі сапсаваных нерваў… 17.10 — 17.15 — зноў няма. Нарэшце, вада выходзіць на прагнага «лаўца» толькі ў 23 гадзіны.
5 красавіка. У 15.30 пайшла, каб знікнуць да 18.30.
12 красавіка. Да 17 гадзін гарачай вады не было. Так што гарачай вады ў гэты дзень мінчане скарысталі крыху менш. Прынамсі, у нашым доме.
15 мая. Да 13.50 — суха нібы ў Сахары. У 13.50 выбухамі б’е гразь. Ну, а каб, скажам, чалавек у такі дзень вярнуўся з водпуску? У кватэры нават запасу мінералкі няма. І стала чалавеку, скажам, кепска, а запаслівыя суседзі ў гэты час на рабоце…
Дык вось: «Калі раптам у вашай кватэры перастала цячы вада, не спяшайцеся біць трывогу. Аб гэтым ужо ведаюць тыя…» і г.д.
А сур’ёзна кажучы, да якіх, таварышы, часоў?! Хто там з матэматычным складам мыслення, падлічыце, колькі гадзін за гэтыя амаль два месяцы мы мелі ваду? А за гады? Дык можа плаціць трэба меней? Або наладзіць урэшце водазабеспячэнне?
Ці не досыць? Чэхаў сказаў, што калі зайца біць, ён навучыцца запальваць запалкі. А калі водную гаспадарку?.. Што тады будзе з вадой?
Уладзімір Караткевіч,
пісьменнік
Упершыню — «Звязда», 1979, 15 ліп.