Гулянка ў дэкарацыях

(Малая паэма)

Гародня над морам. Няўжо над морам?
Нешта, здаецца, вучыў, што над Нёманам…
Мабыць, з-забыў… Хвала рэжысёру,
Што прыцягнуў пад Гародню горы!
Волат!
Мог бы спрачацца з Сам-со-манам.
Што-то як двойка па геаграфіі…
Вось жа яно…
У стагоддзі шаснаццатым…
Латнікі п’яныя, войты, графы…
Тр-р-р… А нашто тут студыйны рафік?..
Часу машына?
А што разбірацца там?!.
Плюнь! Віно галоўнае,
Шашлыкі,
Сіні дым…
П’ём сваё, кроўнае,
На працы гарым.
Бач, апостал Павал цягне віно…
Кін-но!!!
Месяц ішачылі
Дзень у дзень…
Што вам тут, Ушачы?
Орша? Бытэнь?
Маеш рач-чыю
Д-дзень у дзень…
Мелі рацыю,
Што ў дэкарацыях,
Без людзей.
Што вам тут, Мёры, —
Пі ды глядзі.
Слава касцюмёрам,
Грымёрам, акторам,
А найбольшая таму, хто даў у крэдыт?
Полымя адбіткі на даўніх мурах,
Вілы, косы, світкі — проста жах!
На шампурах круцяцца, пахнуць шашлыкі,
Сінія агеньчыкі, іскаркі.
Досыць над такімі палілі нас.
Мы іх пусцім дымам…
Наш час!
Вогнішча іскрыцца. Дым. Дым.
Мы ім — інквізіцыю! Мы — ім…
Лі на абрусы,
Паны-беларусы!
Ў гэты апошні і слаўны час
Крымскія лаўры глядзяць на нас…
Мы беларусы даўніх часоў.
Ой, уп’юся!
Дык кінь ты ўсё!
Налівайце шклянкі —
П’янка дык п’янка.
Налівайце іх на святасць
Віном.
Акаянным, але не праклятым
Віном.
А яно нам паможа ўзвесці наш дом,
Радасць, ісціну й людскасць у рукі ўзяць.
Слаўся ў вышніх лаза!
Слаўся лаза.
Слаўся тая, што дорыць кахання сілу,
Слаўся тая, што гора паможа заліць,
Тая, гроны якой нас сёння паілі,
Тая, гроны якой яшчэ спяць у зямлі,
Што малодшым, іншым падораць радасць,
Іх шпурнуўшы ў кахання гарачы вір.
Эх, лаза ты мая, без лістоў,
непрыглядная!…
І сядзіць у вянку з лазы вінаграднай,
І смяецца праз слёзы
Аўтар — п’яны сатыр.
О якая туга!
Па-над белымі вежамі сцелецца
Ў чорным небе Батыева Шляха алмазны аркан.
Калі даць камянём па аплеценай віннай бутэльцы, —
Атрымаецца ледзь не версальскі фантан:
Сто каскадаў у шчыліны. Глеба з гора
Смокча, сёрбае, цягне нагбом віно…
Ой, кіно!!!
О, як скачуць, якая фантасмагорыя,
Мора, скалы, касцёл беларускі, ноч!
Ноч святое Вальпургі: рук спляценне,
Вежы, мур і горад з сярэдніх вякоў,
На франтонах і статуях ломяцца цені
Пад рытмічны пошчак конскіх падкоў.
Конскіх?
Чорта!
Проста ў д’ябла капыта
Рэквізітарам п’яным рупна падбітае,
Бо ў імгненне стопча сярод камянёў…
Ой, кіно!!!
Як на Лысай гары, як на Брокена скалаx
Карагодам, віхураю ўецца навала.
Скачуць д’яблы з вядзьмаркамі, скачуць агні,
Ўсё здаецца вось-вось узаўецца ў зеніт
На мяцёлках і свіннях, з бляяннем і віскам,
На казлах і качэргах, як смерч, як вятрыска…
Звон падковаў і з белай званіцы звон,
А магчыма, ў мазгах утрапёных звон…
Звон.
Звон.
І віно, і ўзлёт, і водбліск пажараў,
І бляднеюць зоры ад нашай мары
Ў прадчуванні новага светлага дня.
Пеўня крык.
Цішыня.
Разлілося святло.
Цішыня.
Цішыня. Над туманным масляным морам
Узвышаюцца вежы снежным узорам.
Мёртвым сном войска мёртвае спіць
на зямлі…
Мо манголы прайшлі?
Мо гуны прайшлі?

Упершыню — У кн.: Быў. Ёсць. Буду.
Аўтограф пад назвай «П’янка ў дэкарацыях» — у 3-й папцы асаб. арх. пісьм. (аддз. рэдк. кн. і рукап. ЦНБ НАН РБ), з паметай: 1 крас — 18 вер. 67 г., Панізоўка — Мінск.
Набор зроблены па выданні: Караткевіч У. Збор твораў: У 8 т. Т. 1. Вершы, паэмы / [Аўт. прадм. В.Быкаў] — Мн.: Маст. літ., 1987. — С. 298 — 301.